Τρίτη 29 Σεπτεμβρίου 2009

O OΡΙΕΝΤΑΛΙΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ [Τον 19ο αιώνα]


...Παρόλες τους τις διαφορές, οι Βρετανοί και οι Γάλλοι έβλεπαν την Ανατολή σαν μια γεωγραφική -και πολιτισμική, πολιτική, δημογραφική, οικονομική και ιστορική- οντότητα πάνω στο πεπρωμένο της οποίας πίστευαν ότι είχαν οι ίδιοι μια παραδοσιακή δικαιοδοσία. Η Ανατολή δεν ήταν για αυτούς μια ξαφνική ανακάλυψη, ούτε μια απλή ιστορική σύμπτωση, αλλά μια περιοχή στα ανατολικά της Ευρώπης της οποίας η θεμελιώδης αξία προσδιοριζόταν πάντοτε με τους όρους της Ευρώπης, και πιο συγκεκριμένα με όρους που αξίωναν για λογαριασμό της Ευρώπης -της ευρωπαικής επιστήμης, λογιοσύνης, κατανόησης και διεύθυνσης- τη δόξα του ότι έκανε την Ανατολή εκείνο που ήταν σήμερα. Και αυτό ήταν το κατόρθωμα -αθέλητο ή όχι δεν μας ενδιαφέρει εδώ- του σύγχρονου Οριενταλισμού.

Υπήρχαν δύο βασικές μέθοδοι με τις οποίες ο Οριενταλισμός παρέδωσε την Ανατολή στη Δύση στις αρχές του εικοστού αιώνα. Μία ήταν μέσα από την ικανότητα διάδοσης των σύγχρονων γνώσεων, τους διάχυτους μηχανισμούς των εγκυκλοπαιδικών επαγγελμάτων, τα πανεπιστήμια, τις επαγγελματικές εταιρείες, τους εξερευνητικούς και γεωγραφικούς οργανισμούς, την εκδοτική βιομηχανία...

Η δεύτερη μέθοδος με την οποία ο Οριενταλισμός παρέδωσε την Ανατολή στη Δύση ήταν το αποτέλεσμα μιας σημαντικής σύγκλισης. Επί δεκαετίες οι Οριενταλιστές μιλούσαν για την Ανατολή, μετέφραζαν κείμενα, ερμήνευαν πολιτισμούς, θρησκείες, δυναστείες, κουλτούρες, νοοτροπίες -ως ακαδημαικά αντικείμενα, αποκρυμμένα από την Ευρώπη χάρη στην ασυναγώνιστη παραξενιά τους. Ο Οριενταλιστής ήταν ένας ειδικός, όπως ο Ρενάν ή ο Lane, η δουλειά του οποίου στην κοινωνία ήταν να ερμηνεύει την Ανατολή για τους συμπατριώτες του...Όμως ο Ανατολιστής παρέμενε έξω από την Ανατολή...


Απόσπασμα από Edward W. Said, Οριενταλισμός, Εκδόσεις Νεφέλη [Μεταφραστής: Φώτης Τερζάκης], Αθήνα 1996, σελ. 267-268.