Γεράκι, ο θεός Ώρος. Ναός της Χατσεψούτ, Ντέιρ ελ Μπάχρι, Δυτικές Θήβες.
«Ο Κρόνος, ο Ζευς, ο Ήφαιστος, ο Aπόλλωνας, η Αφροδίτη και οι υπόλοιποι. Ήταν άξιον απορίας πάντως να δει κανείς το Δία ή Αμούν (Άμμωνα), όπως τον έλεγαν οι Αιγύπτιοι, να απεικονίζεται σαν κριάρι και τον Απόλλωνα, τον Αιγύπτιο Χόρους (Ώρο), να έχει κεφάλι γερακιού. Για τέτοιες παραδοξότητες πρέπει να υπάρχει κάποιος απόκρυφος λόγος. Το πλήθος των θαυμαστών πραγμάτων της Αιγύπτου και η αναμφισβήτητη αρχαιότητά τους δεν μπορεί παρά να έσπειραν δέος στις καρδιές αυτών των ταξιδιωτών που έρχονταν από την άλλη άκρη της Μεσογείου, κι έτσι σιγά-σιγά δημιουργήθηκε ο θρύλος για τη σοφία των Αιγυπτίων, μια δοξασία που παρέμεινε σχεδόν αναμφισβήτητη για τα επόμενα 2000 χρόνια. Αν λοιπόν, ανάμεσα σ’εκείνους τους επισκέπτες τύχαινε να βρεθεί κάποιος πιο παρατηρητικός και πιο περιγραφικός από τους υπόλοιπους, σίγουρα θα έβρισκε πολλά να γράψει. Τέτοιοι ήταν οι δύο συγγραφείς Ηρόδοτος και Εκαταίος. Ο προγενέστερος από τους δύο, ο Εκαταίος ο Μιλήσιος (γύρω στο 500 π.Χ.) φαίνεται ότι ασχολήθηκε περισσότερο με τα προβλήματα της πλημμυρίδας του Νείλου, το σχηματισμό του Δέλτα και την πανίδα της χώρας παρά με τους κατοίκους και την ιστορία τους. Το έργο του «Περιήγηση της Γης», στο οποίο πραγματευόταν όλα αυτά, έχει χαθεί και αναφέρεται εδώ επειδή προηγήθηκε χρονικά. Δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι, αν το έργο του είχε διασωθεί, δε θα είχε ξεπεραστεί από το έργο του Ηροδότου του Αλικαρνασσέως (484-430 π.Χ.). Σε αυτή τη μεγάλη διάνοια οφείλουμε την πρώτη περιεκτική αφήγηση για την Αίγυπτο που έχει σωθεί άθικτη…Ο Ηρόδοτος είχε ταξιδέψει, λίγο μετά το 450 π.Χ., σαν περιηγητής μέχρι τον Πρώτο Καταρράκτη, αλλά οι σύγχρονοι ερευνητές πιστεύουν ότι το ταξίδι δεν μπορεί να κράτησε περισσότερο από τρεις μήνες. Αυτό μπορεί να εξηγήσει την απουσία εκτενούς αναφοράς στις Θήβες και τα μνημεία τους, αν και παρόμοιες ελλείψεις, όπως αναφορά στη Σφίγγα, πρέπει να αποδοθούν στην προτίμησή του για τα θεαματικά και τα διασκεδαστικά, ένα χαρακτηριστικό που τον έκανε να αναφέρεται εκτεταμένα σε ιστορίες που του είπαν οι ντόπιοι διερμηνείς και οι υποτακτικοί των ναών, τους οποίους από λάθος θεώρησε ιερείς. Κυρίως λόγω της περιγραφής της Αιγύπτου, ο Ηρόδοτος έχει κατηγορηθεί για ψευδολογία τόσο στην αρχαιότητα όσο και σήμερα….Απ’ό,τι γράφτηκε για την Αίγυπτο στους επόμενους αιώνες, λίγα έχουν διασωθεί. Δεν υπάρχει κανείς αξιόλογος συγγραφέας να αναφερθεί μέχρι τον καιρό του Πλάτωνα (428-347 π.Χ.), στα έργα του οποίου υπάρχουν περιστασιακές αναφορές, όχι ανάξιες λόγου. Γνωρίζει, για παράδειγμα, το όνομα της θεάς Νείθ από τη Σαίδα και περιγράφει σωστά τις ιδιότητες του Θωθ, του θεού των γραμμάτων, της επιστήμης και της αστρονομίας, καθώς επίσης και του ζατρικίου.»
Απόσπασμα από Sir Alan Gardiner, Η Αίγυπτος των φαραώ. Μια εισαγωγή, Εκδόσεις Φόρμιγξ, Αθήνα 1996, σελ. 18-21. [Μεταφραστής: Δημ. Ν. Παυλάκης]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου